Welk speelgoed past bij welke leeftijd?

Gevarieerd speelgoed is van belang voor de ontwikkeling van het kind. Speelgoed zal pas uitdagen tot spel, op het moment dat het speelgoed past bij de interesses en mogelijkheden van het kind. Welk speelgoed past bij welke leeftijd?

Een overzicht per leeftijd, onderstaand zijn maar enkele voorbeelden per leeftijd, we hebben nog veel meer in de catalogus staan!

Ontwikkeling

1

Fijne motoriek

0-2 maanden: grijpreflex
3-4 maanden: Geboeid door eigen handjes
4-5 maanden: Echte grijpen
6 maanden: Van de ene hand naar de andere

2

Grove motoriek

4 weken: Heft kin even van onderlaag
4-5 maanden: opzij rollen, daarna van
buik naar rug
3-6 maanden: zitten met steun
5-8 maanden: kruipbewegingen

3

Taal en communicatie

Baby: huilen
6-8 weken: eerste glimlach
2 maanden: lacht terug
4-6 maanden: Geluiden terug, nabootsen, interactie, gevarieerde geluiden

Voelen

pluche, stoffen beesten of lappen

Bewegen

enkelbelletje, speelboog, baby gym, speelkleed

Luisteren

Tikkende wekker, muziekdoosje, wiegeliedjes, bakerrijmpjes, muziek

Kijken

Onbreekbaar spiegeltje, mobiel, plaatjes op de muur, prentenboek, bromtol

Grijpen

Speeltjes voor in bad, washandje, eendje, schuim, babygymrek, kinderwagenslinger, werppoppen

Slaan

Ballenmolen, babygymrek, wiebelaar of duikelaar.

In de mond stoppen

Fopspeen, bijtring, rammelaar, speelgoed van natuurlijk materiaal, toeter

ontwikkeling

1

Fijne motoriek

6-9 maanden: Onderzoeken met de handen
9-12 maanden: Pincetgreep en tweevingergreep

2

Grove motoriek

6-9: maanden kruipen op handen en knieën,
buik los van de grond
7- 11 maanden: Zelfstandig zitten
9-12 maanden: optrekken tot staan
8-15 maanden: lopen aan de hand

3

Taal en communicatie

9 maanden: brabbelen
12 maanden: eerste woordje, dag zwaaien

Kijken

Spiegeltje, speelkleed, stoffen, kunstof, kartonnen boekjes, duikelaar, wiebelaar, plaatjes kijken, bij het wandelen kijken naar dieren, vingerpopjes, gekke gezichten

Luisteren

Korte stukjes muziek, zelf muziek maken met rammelaar, toeter, trommel, tamboerijn, dozen om mee te rammelen, voorraadblikken

Babbelen

Versjes met aanraken en bewegen, terugkerende aanwijsbare woorden, liedjes, bakerrijmpjes, (dieren) geluiden, boeken vol 'schootversjes', telefoon.

Slaan

Ballenmolen, muziekinstrumenten

Graaien

Zand, modder, water

Aftasten

Speelgoed van hout, stof, speelgoed met reliëf, kiekeboe spelletjes met doekje en iemand verdwijnt

Grijpen en reiken

Bal met grijpgaten, transparante bal waarin iets beweegt, eerste handvat auto, alles wat rolt, trekharlekijn, grijprekken

Bewegen

rammelaar, duikelaar, werppop, activitycenter, bankje met wieltjes, bal, ballon

Gaatjes vullen

Speelgoed waarbij staafjes in gaten passen, pionnen in auto, klepmandjes of tassen, stapelbekers, bal in gat

Zitten

Stoeltje, fietsstoeltje, wandelwagen, rolbankje

Schommelen

Wipstoel, babyschommel, hobbelpaard met zitje

Ontdekken

Speelkleed, box, fietsstoeltje. Veel speelgoed uit directe omgeving: kranten, lege toiletrollen, doosjes, lepels in soorten en maten, pannen en deksels, zand en water

Gooien

(stoffen) blokken, ballen, ballonnen, strandballen

Staan

Duwkar, box

Ontwikkeling

1

Fijne motoriek

12-18 maanden: onafhankelijke bewegingen
van de vingers
18 maanden: eten met een vork

2

Grove motoriek

14-15 maanden: losse stapjes
15-18 maanden: zelfstandig lopen

3

Taal en communicatie

12-15 maanden: begrijpen
15 maanden: geluidswoorden
18 maanden: tweewoordzinnen

Kruipen

Babyballen met grijpgaten, grijpprofiel of transparant met bewegende kraaltjes of delen binnenin

Hobbelen en schommelen

Hobbelpaard, schommel met vierpunt ophanging, speeltuin

Optrekken

Boxrand, tafelrand, knieën of broekspijpen van grote mensen

Duwen

Duwkar, duwstok, autootjes en treinen

Lopen

Bal, ballon, opblaasbare bal, trekdier

Sjouwen

bolderwagen, (speelgoed)kist (op wieltjes), grote kiepauto, (zand)emmer, gieter

Klimmen

klimrek, speeltuin

Voortbewegen

looppaard, tractor, auto

Graaien en aftasten

zand, water, modder, vingerverf, pluche, zandbak, teil, bad

Slopen

blokken om torens om te gooien, speelgoed wat uit elkaar te halen en in elkaar te zetten is, klemconstructiesystemen

Slaan

trommel, tamboerijn, hamerbank, xylofoon, piano

Bouwen

blokken, klemconstructiesystemen met noppen en doppen, lege dozen, lappen

Kijken

spiegel, bromtol, prentenboek, poster, vingerpop, kiekeboedoosje, alles waar iets aan te draaien valt, wandelen, park, kinderboerderij, dierentuin.

Luisteren

schootversjes, vierregelige liedjes met veel klanknabootsing (poesje mauw), beweging (schuitje varen), herkenbare dingen (op een grote paddestoel) en beweging klap eens in je handjes. Korte verhaaltjes van maximum 10 min, prentenboeken om aan te wijzen, vingerpopjes,...

Praten

Dagelijkse dingen en herkenbare plaatjes benoemen (memory-spelkaartjes), prentenboeken, tijdschriften, foto's, telefoon.

Samen doen

sorteren van kleuren, vormen, dezelfde plaatjes, lotto, plaatjesdomino, benoemen, samen zingen, muziek maken, elkaar helpen, voorlezen, verhaaltjes vertellen

Nadoen

badpop, bad, babyfles, lappen, afwasborstel, auto, telefoon, hoeden en petten, pan, poppenbed/-fles, poppenservies, boerderijdieren, badeend, bootjes

Geborgenheid zoeken

speelkussen, eigen hoekje in de huiskamer, kleedje, gordijntjes om achter te schuilen, schoot van volwassene, fietsstoeltje, troetellap, pop, beer, pluche beest, speeltafel en stoel

Gaatjes vullen

stapelbeker, vormenstoof, peuterstokje, rijgblok, hamerbank met ballen, tas/mand met klep, water- en zandspeelgoed om te vullen, uit te gieten of te spuiten

Creatief bezig zijn

modder, verven met water op een schoolbord met scheerkwast, lepel of kleine schep, zandvormpjes, vingerverf, timmermanspotlood, groot papier, krijt, plaksel, (verf)schort, brooddeeg, klei

Lopen

trekdier, duwstok, loopfiets, looppaard, auto, bal, stokpaard

Bewegen en klimmen

Schommel, hobbelpaard, wip, ballenbad, opwindbare badfiguren, klimrek, glijbaan

Sjouwen

Grote kiepwagen, bolderwagen, poppenwagen, emmer, gieter, mand of tas met klep, kruiwagen, slee

Geborgenheid zoeken

Schootspelletjes, stoeltje met speeltafel, speelkussen, speelhoek, zandbak, badje, grote doos, knuffel

Puzzelen

Inlegpuzzels, puzzels tot ongeveer 12 stukken

Nadoen

babypop, poppenbad, - bed, -wagen, -fles, petten en hoeden, grote schoenen, jas, servies, lappen, auto's met losse popjes en deuren die open kunnen, boerderij met dieren, dierentuin, autostuur, auto's, trein, garage, fototoestel waar iets uitspring, bezem, afwasborstel, pannen, hark, schep

Gaten vullen

inlegplanken (houten puzzels), rijgblokken/kaarten, grote kralen, dopmozaïek, vormenstoof

Voelen

houten speelgoed, klei, brooddeeg, zand, water, vingerverf, krijt, borstels, kwasten

Bouwen/construeren

blokken, klemconstructiesysteem, grondplaten, stapelkubus, stapelringen

Slopen/timmeren

hamerbank, hamer, speelgoed om uit elkaar te halen en weer in elkaar te zetten, werkbank, constructiesysteem stokjes en gaten, peuterschaar

sorteren

lotto's, domino's, kleurenspelletjes, kralen, (knopen, sleutels) colorino, inlegpuzzels

kijken

prentenboek, lotto's, domino's, memory's

luisteren

voorleesboek met verhaaltjes uit het dagelijkse leven, versjes op schoot, vingerpopjes, handpoppen

praten

plaatjes om te benoemen, lotto, domino, memory, prentenboekjes met eenvoudige illustraties, dierfiguren, microfoon, telefoon, handpop

geluid maken

blokfluit, mondharmonica, trommel, tamboerijn, xylofoon, piano, sambaballen

Nadoen

Verkleedkleren met 'echte' hoeden en petten, brillen, grote schoene, dokterspeelgoed, servies, pannen, poppenwieg, -bad, -wagen, -kleren. Badpop, slappe babypop, telefoon, weegschaal, kassa, fototoestel.

Naspelen in het klein

boerderij met dieren, dierentuin, auto's met garage, hijskraan, poppetjes waarmee dagelijkse dingen na te spelen (politieagent, moeder, brandweer, dokter), trein

Begrenzen

speeltafel, speelhoek, schoolbord, trein of autobaan, grondplaten, verkeerskleed, knikkerkast, flipperkast

Geborgenheid zoeken

speelhuis of tent, poppenkast, zandbak, pluche

Construeren

constructiesystemen met noppen/doppen, staafjes in gaten, schuiven en klemmen, blokken, knikkerbanen, scheppen, zandvormen

Ordenen

lotto's, kleuren- of plaatjesdomino's, kleurenspellen met kleurendobbelsteen, colorino, rijgkaarten, grote kralen

Puzzelen

puzzels tot 35 stukjes, vloerpuzzels

Tekenen

dikke kleurpotloden, groot tekenpapier, wasco, viltstiften, krijt, school- en tekenborden, vinger- en plakkaatverf, kwasten, kleurboeken/platen

Geluid maken

drumstel, gitaar, mondharmonica, sambaballen, xylofoon, piano, microfoon

Kijken en luisteren

voorleesprentenboeken, tafelpoppenkast, vingerpopjes, handpoppen

Buiten spelen

driewieler, skelter, trapauto, bolderwagen, rolschaatsen, inlineskates, ballen, step, glijbaan, schommel, wip, klimrek, zandbak

Buiten spelen

fiets (zonder zijwieltjes), skelter, step, rolschaatsen, inline skates, skateboard, schommel, klimrek, glijbaan, wip, ballen, springtouw, loopklossen, springbal, springdier, poppenwagen, zandspeelgoed

Puzzelen

vloerpuzzels en legpuzzels tot ongeveer 50 stukjes

Geborgenheid/begrenzing zoeken

tent/speelhuisje, baby-/peuterpoppen die er jonger uitzien dan het kind, knuffels, pluche, eigen speelhoek, auto's, trein, water of knikkerbaan

Zelfstandigheid opbouwen

zwemles, 'echte' dingen doen, zoals eten klaarmaken, een boodschap doen

Naspelen van de werkelijkheid

verkleedkleren, compleet met sieraden, make-up en alle mogelijke benodigdheden, winkeltje met kassa en weegschaal. Doktersspullen, fototoestel

Naspelen van de werkelijkheid in het klein

kleine en grote blokjes, autootjes van bepaald merk, kleur of functie, constructiesystemen, verkeerskleed, poppetjes waarmee het dagelijkse leven mee na te spelen is, speeltest met bijvoorbeeld marktkraam, moestuin,boerderij, dierentuin, garage

Fantaseren

indianen, ridders, cowboys, tienerpoppen, schmink, maskers, pluche en stoffen figuren

Voorlezen

voorleesboeken met verhaaltjes uit het dagelijkse leven, sprookjes, verhalen vol sprekende dieren en fantasiefiguren, poppenkastvoorstellingen

Praten

telefoon, walkietalkie, microfoon, handpoppen, versjes, liedjes

Leerzaam spelen

Speelgoed waarbij onderdelen op grootte, kleur of vorm moeten worden gesorteerd, tellen (tot tien), benoemen belangrijk is, bij elkaar gezocht of met elkaar vergeleken moet worden

Muziek maken

allerlei instrumenten, blokfluit, panfluit, mondharmonica, gitaar, piano, trompet, saxofoon, keyboord, xylofoon

Creatief bezig zijn

driehoekige kleurpotloden (voor een goede pengreep), tekenpapier, tekenpapier in kleuren, wasco, viltstiften, plakkaatverf, schilderpapier, dikke kwasten, schoolbord, krijt, natuurklei, brooddeeg, wasklei, plasticine

Functioneel creatief bezig zijn

vouwblaadjes, plakplaatjes, borduurkaarten, prikpen, knutselblokken, punnikklos, plaksel voor papier, lijm voor karton, schaar, kralen, mozaïek, stempels met plaatjes

Spellen spelen

sorteren van kleuren/vormen/afbeeldingen, geheugenspel, spellen met kleurverdeling (op dobbelsteen), spellen waarbij iedere actie een reactie oproept, spellen met opdrachten (ganzenbord), geheugen/sorteerspellen, lotto's, domino's met kleuren, plaatjes, telpunten, spellen waarbij maximum tot tien geteld moet worden, combinatiespellen (schoteltje hoort bij het kopje), en vergelijk (zoek de verschillen) spellen

Naspelen van de werkelijkheid

winkel, marktkraam, postkantoor, poppenhuis, poppen, pluche, alle mogelijke attributen, 'huishoudelijke' artikelen, tuingereedschap, verkleedkleren (dokter, zuster, indiaan, politie, conducteur,...)

Werelden opbouwen

doosjes, papier, karton, kurken, stokjes, eikels, poppetjes, gebouwen, plattegronden, autootjes in alle soorten

Constructiesystemen

voorbeelden, schroefsystemen, blokken in alle vormen, grondplaten, wegen/trein/water/knikkerbanen

Fantaseren

stokpaard, tienerpoppen, actiepoppen, kasteel, cowboys/ridders/indianen, poppenkastpoppen en poppenkast, voorleesboeken, prentenboeken, sprookjes

Geborgenheid zoeken

kleuterpop, eigen hoek om in terug te trekken, speelkleed/-huisje/tent/hut, stripboeken

Onderzoeken

zaklantaarn, vergrootglas, verrekijker, periscoop, kompas, centimeter, werkende weegschaal, microscoop

Creatief bezig zijn

kleurpotloden/viltstiften/wasco in alle kleuren, natuurklei, brooddeeg, plasticine

Knutselen

mozaïek, noppen, kralen en steentjes rijgen, bouwplaten (aankleedpoppen), eerste bouwmodellen

Buiten spelen

bal, springtouw, klimrek met rekstok, schommel, wip, glijbaan, kangoeroeballen, stelten, fiets, skelter, rolschaatsen, skates, skateboard, stoepkrijt, vlieger, knikkers

Mechanisch spelen

alles met batterijen, zoals op afstand bestuurbare auto's, pratende of lopende poppen, spelletjes

Verrassen

speelgoed waar iets op te toveren is (hartjes op de wangen van pop), iets kan verschijnen en verdwijnen (lange haren bij pop, kleuren, toverdoosje, goocheltrucs, of onverwachts kan bewegen, piepen of licht geven, 'tover'krasblokken

Spelend leren

speelklok, zelfcorrigerende combinatiespelletjes met plaatjes, met oorzaak en gevolg, wat hoort bij wat, tegenstellingen, logische volgorde, doel en middel, grootte of aantallen vergelijking, kleuren combineren tot nuances, eenheden herkennen in cijfers en klanken herkennen in letters, woorden bij afbeeldingen zoeken.

Samen spelen

gezelschapsspelen, dobbelspelen, geheugenspellen, kegelspel

Puzzelen

legpuzzels tot ongeveer honderd stukjes, gefantaseerde afbeeldingen met detail, vloerpuzzels, puzzels in afwijkende vormen

Muziek maken

spelen volgens kleuren (noten) schrift, muziekles, ingewikkelde instrumenten (keyboard, saxofoon, drumstel)

Kunnen

spelletjes waarbij vaardigheden belangrijk zijn, zoals evenwichtspelletjes, fijne motoriek spelletjes (kiki koekkoek), het mooiste kunnen uitbeelden, goochelen

Actie

speelgoed waarbij alles draait om actie en kunsten, boksbal, ballen, sportspeelgoed, actiepoppen, kasteel met echt schietende kanonnen, inline skates, springtouw, spelletjes met beweging, licht, geluiden

Idealiseren

tienerpoppen, make-up, verkleedkleren

Mooier dan ze kunnen

tekenen, klei, gips mallen, schilderen op nummer, stempeldozen, bouwpakket, constructiedozen met voorbeeld, kleisteentjes, schmink

Verzamelen

postzegels, auto's, treinen, knikkers, tienerpoppen, rage, pluche

Knutselen naar voorbeelden

papier vouwen (origami), knutseldozen om sieraden te maken, bloemen vouwen, borduren, weven

Naspelen van de werkelijkheid

winkel, poppenhuis, poppetjes om de werkelijkheid mee na te spelen met alle toebehoren en passende behuizingen en vervoersmiddelen, kookboek, handpop

Techniek

race/treinbaan, bestuurbare auto, technische constructiesystemen (knex, lego)

Spelen met taal

Poesiealbum, vriendjesalbum, briefpapier, taalspelletjes (lingo, galgje, scrabble, rummikub letters,...

Onderzoek

plantenpers, vergrootglas, microscoop, encyclopedie

Buiten spelen

skateboard, inline skates, speelboot, knikkers, elastieken, hengel, ballen, circus materialen

Sportspeelgoed

kruisboog met foampijlen, darts, kegels, petanque, boksbal, hockeystick, badminton, tafelvoetbal, tennis, tafeltennis, poolen

Creatief

schilderen op nummer, bouwdozen, mozaïek, schmink, knutseldozen om sieraden te maken

Techniek

microscoop, telescoop, experimenteerdozen, schaalmodellen, technische constructiesystemen, trein/racebaan, gereedschap, bouwplaten

Vaardigheid

puzzels tot vijfhonderd stukjes, spellen waarbij een snelle reactie nodig is, weetspelletjes, sportspeelgoed, marionetten, stuntvlieger

Speelgoed waarbij weten belangrijk is

spelletjes met aardrijkskunde, vraag-/antwoordspelletjes, letter-/woordspelletjes.

Strategie

spellen waarbij in stappen een doel bereikt moet worden, waarvoor keuzes gemaakt moeten worden door kaarten te trekken, pionnen te verzetten, geld te investeren of legers in te zetten, speelgoed met namaakgeld

Alleen willen zijn

dagboek, poppenhuis, tienerpoppen, muziek

Fantaseren

actiepoppen, tienerpoppen, sciencefictionpoppen

Echt

Fototoestel, kookboek, make-up, fopartikelen

Welk speelgoed past bij welke leeftijd?

Gevarieerd speelgoed is van belang voor de ontwikkeling van het kind. Speelgoed zal pas uitdagen tot spel, op het moment dat het speelgoed past bij de interesses en mogelijkheden van het kind. Welk speelgoed past bij welke leeftijd?

Zuigeling

0 tot 6 maanden

Ontwikkeling

1

Fijne motoriek

2

Grove motoriek

3

Taal en communicatie

Voelen

Bewegen

Luisteren

Kijken

Grijpen

Slaan

In de mond stoppen

Baby

6 tot 12 maanden

ontwikkeling

1

Fijne motoriek

2

Grove motoriek

3

Taal en communicatie

Kijken

Luisteren

Babbelen

Slaan

Graaien

Aftasten

Grijpen en reiken

Bewegen

Gaatjes vullen

Zitten

Schommelen

Ontdekken

Gooien

Staan

Dreumes

1 jaar

Ontwikkeling

1

Fijne motoriek

2

Grove motoriek

3

Taal en communicatie

Kruipen

Hobbelen en schommelen

Optrekken

Duwen

Lopen

Sjouwen

Klimmen

Voortbewegen

Graaien en aftasten

Slopen

Slaan

Bouwen

Kijken

Luisteren

Praten

Samen doen

Nadoen

Geborgenheid zoeken

Gaatjes vullen

Creatief bezig zijn

Kleine peuter

Lopen

Bewegen en klimmen

Sjouwen

Geborgenheid zoeken

Puzzelen

Nadoen

Gaten vullen

Voelen

Bouwen/construeren